ОЛОН ХӨЛИЙН  ДУНД ЦЭЭЖ ДЭЛГЭН ХЭВТЭЖ, БАЯСАЖ БОЛДОГ БАЯР БОЛ  МӨСНИЙ БАЯР

Хаана, хэзээ, хэн олон мянгаараа бужигнасан наадмын талбайд орон зайнаас үл хамаарч орчноосоо тасран, тув тунгалаг мөсөн дээр цэв цэнхэр тэнгэр ширтэн цээж дэлгэж хэвтээд сэтгэлийн угаас баясаж, хөгжиж чадаж байлаа.  Бас аав, ээж нь хүүхдүүдтэйгээ, хөгшид буурлууд нь ач зээ нартайгаа яг л нэг үе, найзууд юм шиг гулгаж, тоглож, бүжиглэж байгаа тэр агшинг хаанаас харж болох билээ. Энэ бол “Хөх сувд” мөсний баярын дүр зураг. Энэ наадамд ирсэн бүгд шахуу монгол дээл хувцас, үслэг эдлэлээрээ гангардаг. Тайгын морь чарга, анчны эд хэрэглэл, цаатан, дархад, урианхай, халх, хотгойд ястны хувцас, хэрэглэл, тэдний дуу хөгжмийг энэ наадам тайз, талбайдаа амилуулдаг.Тийм болохоор “Хөх сувд” мөсний баяр дан ганц аялал жуулчлалын эвэнт ч биш юм. Энэ бол байгальтайгаа хүйн холбоотойоо мэдэрч буй монгол хүний баяр.Энэ бол өв соёлоо өвлөн тээх сэдэл сурвалж өгдөг наадам. Ийн байгаагаараа бүрэн байж хөх тайг, цэнгэг нуурын сайхныг мэдэрсэн хүн Хөвсгөл нуураа, ер нь байгалиа хайрлахгүй байж чадах уу.Тиймээс ч “Хөх сувд” мөсний баяр өөрөө Хөвсгөл нуур хамгаалах арга хэрэгсэл.Зарим иргэдийн тавьж буй нуур бохирдуулахтай холбоотой шүүмжлэл бол өөрчилж засч, арга ажиллагаагаа сайжруулж болох ахуйн асуудал.Ер нь монголчууд бид дөрвөн хананы дунд хашигдаж байж сэтгэдэг, мэдэрдэг, суралцдаг улс биш юм гэдгийг энэ наадам харуулдаг даа.   Үргэлжлэл бий... Нийтлэл бичсэн: Д.Даваадулам