Аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын 2022 оны үйл ажиллагааны хэрэгжилтийн тайланг Монгол Улсын Засгийн газрын 2020 оны206, 2021 оны 374  дүгээр тогтоолоор баталсан “Бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилт болон захиргааны байгууллагын үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийх нийтлэг журам”-ын  хавсралтын дагуу бодлогын зорилт хэрэгжилтийн үр дүн, байгууллагын чиг үүргийн үзүүлэлт, байгууллагын нээлттэй байдлын үнэлгээ гэсэн ерөнхий гурван бүлгийн хүрээнд аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын бодлогын хэлтсүүд болон аймгийн Засаг даргын эрхлэх асуудлын хүрээний агентлаг, байгууллагуудын тухайн оны үйл ажиллагааны хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний тайлангуудад үндэслэн боловсрууллаа.

2021 он, 2022 онд шинээр ажилд орсон албан хаагчид болон 10 сард сумдын албан хаагчдад  “Бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилтийг үнэлэх арга зүй” сургалтыг зохион байгуулж 37 албан хаагчийг сургалтад хамруулан сертификат авах болзлыг олгосон. Мөн “Хөвсгөл аймгийн Захиргааны байгууллагын хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний  аргачлал”-ыг Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газартай хамтран Засаг даргын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэн захирамжаар баталж сумдын болон аймгийн Засаг даргын эрхлэх асуудлын хүрээний агентлаг, байгууллагын дотоод ажил, эрх зүйн сургалт, сурталчилгаа хариуцсан, дотоод хяналт шалгалтыг зохион байгуулах чиг үүргийн мэргэжилтнүүд, Засаг даргын Тамгын газрын мэргэжилтэн, албан хаагчид нийт 150 албан хаагчдад “сургалтыг амжилттай зохион байгуулсан нь цаашид  сум, байгууллагуудын үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээг илүү өргөн хүрээнд, үр дүнд суурилсан байдлаар хийх эрх зүйн үндэс тавигдаж, бодлогын баримт бичиг, эрх зүйн актуудын хэрэгжилт, байгууллагуудын үйл ажиллагааны нээлттэй байдал бодитойгоор хангагдах, үр нөлөөт байдлын үзүүлэлт сайжрах боломжийг бүрдүүлж чадсан.  

Нэг. Бодлогын зорилтын хэрэгжилтийг хангах хүрээнд:

Загсийн газрын хэрэг Эрхлэх газраас ирсэн зөвлөмжиийн дагуу “Үйл ажиллагааны үр дүн, үр нөлөөг сайжруулах ажлыг эрчимжүүлэх  гүйцэтгэлийг бодит гүйцэтгэлд нийцүүлэх тухай” аймгийн Засаг даргын хурлын тэмдэглэлээр өгөгдсөн үүрэг даалгаврын хүрээнд  бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилт, хууль тогтоомж, тогтоол шийдвэрийн хэрэгжилтийг бодит гүйцэтгэлд нийцүүлэх, үр дүн үр нөлөөг чухалчилж хяналтыг сайжруулж илүү үр дүн талруугаа чиглэхэд анхаарч ажилласан.

1. Хууль тогтоомж, тогтоол шийдвэрийн хэрэгжилт: 2022 оны жилийн эцсийн байдлаар аймгийн хэмжээнд хяналтад авч хэрэгжүүлсэн 130 тогтоол шийдвэрийн 43 заалт байгаа бөгөөд жилийн эцсийн үнэлгээгээр 84,6 хувийн хэрэгжилттэй байна. Холбогдох журмын дагуу үнэлгээ өгч хэрэгжилт тогтмолжсон, хэрэгжилтийг тайлагнах хугацаа дууссан нэг удаагийн шинжтэй тогтмолжсон заалтуудыг цахим мэдээллийн санд зохих тэмдэглэгээг хийж, Засаг даргын зөвлөлийн хурлын тэмдэглэлээр үүрэгжүүлж, хэрэгжилт тооцох хугацаа болоогүй, үнэлэх боломжгүй хэрэгжилт хангалтгүй байгаа заалтуудыг  эрчимжүүлэх, 2023 оны хөтөлбөр төлөвлөгөөндөө тусгаж ажиллах талаар холбогдох хэлтэс, агентлаг байгууллагуудад дүгнэлт, зөвлөмжийг өгч ажилласан нь хэрэгжилт хангалтгүй заалтуудыг 2023 онд бүрэн хэрэгжүүлэх боломжийг бүрдүүлсэн байна.  

Дараах хууль тогтоомж, тогтоол шийдвэр нь цаг хугацаандаа амжилттай хэрэгжиж байна. Тухайлбал: Соёлын бүтээлч үйлдвэрлэлийн тэргүүлэх чиглэл батлах ажлын хүрээнд Бүтээлч үйлдвэрлэл эрхлэгчдийн анхдугаар чуулган”-ыг 2022 оны 12 дугаар сарын 15-нд зохион байгуулж соёлын салбарын нийт албан хаагч, сумдын бүтээлч үйлдвэрлэл эрхлэгчид хамрагдаж өнөөгийн байдал цаашдын чиг хандлагаа тодорхойллоо. Уг чуулганд Соёл урлагийн их сургуулийн Инноваци хөгжлийн хорооны дарга, дэд профессор Ж.Эрхэмтөгс хүрэлцэн ирж “Соёлын бүтээлч үйлдвэрлэлийг орон нутагт хөгжүүлэх боломж” сэдэвт илтгэл мөн Халх, Хотгойд, Дархад, Цаатан, Буриад, Урианхай угсаатны хувцас загварын шоу, Хөвсгөл арт галлерейд Зураач урчуудын холбооны уран бүтээлчдийн үзэсгэлэн, 23 сумын соёлын бүтээлч үйлдвэрлэл эрхлэгчдийн шилдэг бүтээлийн үзэсгэлэн, ардын авьяастан Д.Агармаагийн “Дархад дууны цомог”-ийн баяр зэрэг арга хэмжээг тус тус зохион байгуулсан нь орон нутгийн онцлогтой соёлын бүтээлч үйлдвэрлэл хөгжүүлэхэд гол чухал мотивац болсон байна.

Хөвсгөл аймгийн хэмжээнд 24 сумын 38 хамтарсан багийн 301 гишүүн гэр бүлийн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлж, хүүхэд хамгааллын хариу үйлчилгээг нэгдсэн төлөвлөгөө гарган хэрэгжүүлж, хагас бүтэн жилээр хэрэгжилтийг үнэлэн 2022 онд 73 урьдчилан сэргийлэх сургалт, нөлөөллийн арга хэмжээнд давхардсан тоогоор 11,721 насанд хүрэгчийг хамруулсан. Хариу үйлчилгээний хүрээнд 236 удаагийн нөхцөл байдлын үнэлгээ хийж, аюулгүй байдлыг хангах, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ, гэр бүлд нь эргэн нэгтгэх, сэтгэл зүйн үйлчилгээ, нийгмийн халамжийн үйлчилгээ, эрх зүйн туслалцаа, дэмжин холбон зуучлах үйлчилгээнүүдийг 330 хүүхэд, 354 насанд хүрэгчдэд үзүүлж, хүүхэд хамгааллын үйлчилгээг 193 хүүхдэд үзүүллээ. Нийт 197 кейс бүртгэгдсэнээс 161 кейсийг бүрэн шийдвэрлэж, кейс шийдвэрлэлт 82,1%-тай

Гэр бүлийн болон бэлгийн хүчирхийллийн хохирогчдод үйлчилгээ үзүүлэх “Нэг цэгийн үйлчилгээний төв”-ийн зардлыг 70 сая төгрөгийн хүрээнд орон нутгийн төсвөөс шийдвэрлүүлж ажилласнаар 7 албан хаагч, 2022 оны байдлаар 474 хүнд, 2223 удаагийн үйлчилгээ үзүүлсэн. Өмнөх оны мөн үетэй харьцуулбал үйлчлүүлэгчдийн тоо 94 хүн буюу 16,5%-аар буурсан үзүүлэлттэй байна.
Төвийн түр хамгаалан байрлуулах үйлчилгээг 148, сэтгэл зүйн үйлчилгээг 124, эрх зүйн үйлчилгээг 250, эрүүл мэндийн үйлчилгээг 41, хүүхэд хамгааллын үйлчилгээг 167, нийгмийн халамжийн үйлчилгээг 27, холбон зуучлах үйлчилгээг 28 хүн тус тус авсан ахицтай талууд байна.

“Гол мөрний урсац бүрэлдэх эхийн бүсэд олгосон тусгай зөвшөөрлийг цуцлах, усны сан бүхий газрын энгийн хамгаалалтын бүсэд олборлолт явуулж эхэлсэн, тусгай зөвшөөрөл бүхий талбайд холбогдох арга хэмжээ авах, нөхөн сэргээлт хийлгэх журам”-ыг амжилттай хэрэгжүүлж байна. Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2009 оны 01 дугаар тогтоолоор аймгийн нутаг дэвсгэрийн 50 дугаар өргөргөөс хойших газар нутгийг орон нутгийн тусгай хамгаалалтад авч байсан бол 2018 оны 02 дугаар тогтоолоор аймгийн 50 дугаар өргөргөөс урагш 3837410 га газар нутгийг орон нутгийн тусгай хэрэгцээнд авч уул уурхайгүй анхны аймаг болсон. Цагаан-Уул сумын нутаг Цагаан-Уулд олгогдсон "Монгол ресурс" корпораци ХХК-д олгогдсон хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн ойн санд орсон хэсгийг хасуулан 0,8 га талбайд нөхөн сэргээлт хийлгэж, "Мон-Ажнай" ХХК-ийн Жилчиг булаг дахь нүүрсний уурхайн усны санд орсон талбайг хасуулсан.

2021 онд 10,0 сая төгрөгөөр аймгийн хэмжээнд нөхөн сэргээх шаардлагатай газруудын судалгааг мэргэжлийн байгууллагаар тогтоолгон нөхөн сэргээх ажлыг эхлүүлээд байна.

Хөдөө аж ахуйн салбарын 2021-2022 оны өвөлжилт хаваржилтийн бэлтгэл хангах зарим арга хэмжээний хүрээнд Малчин өрхийн өвөлжилт, хаваржилтын бэлтгэл ажил 91,7 хувьтай байна. Хүнс, хөдөө аж ахуйн яамнаас өвөл хаврыг өнтэй давахад шаардагдах өвс, тэжээлийн нөөцийг төлөвлөсөн хэмжээнээс давуулан биелүүлсэнд талархал илэрхийлсэн.

2. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хэрэгжилт: Бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилтийн үнэлгээний таван үзүүлэлтээс хамгийн доогуур үнэлэгдсэн байгаа нь эдийн засаг, засаглал, ногоон хөгжил, бүс орон нутгийн бодлогуудын хүрээнд аймаг орон нутгаас бус улсын түвшинд санхүүжилтийг шийдвэрлэх томоохон хөрөнгө оруулалт бүтээн байгуулалтын ажлууд тусгагдсантай холбоотой байна.

Тухайлбал: Сумдын нутаг дэвсгэрийн хөгжлийн төлөвлөгөө боловсруулах, аймгийн төвд түрээсийн орон сууц барих ажлын эхлүүлэх, орон нутгийн мэдээлэл холбооны эргэх холбоо бүхий цогцолборуудыг барих ажлууд байна.

3. Аймгийн жилийн хөгжлийн төлөвлөгөөний хэрэгжилт: 2022 онд жилийн хөгжлийн төлөвлөгөөнд нийт 5 бодлогын 181 арга хэмжээтэйгээр төлөвлөн аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын хуралдаанаар батлуулан хэрэгжилтийг 2022 оны 12 дугаар сарын 05-ний өдөр хуралдсан аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын хуралдаанд хэлэлцүүлж хэрэгжилт 81,8%-тай хэрэгжилт хангалтгүй 0 хувьтай 3 заалт, эрчимжүүлэх шаардлагатай 50 хувьтай 18, 30 хувьтай 23, заалтыг аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын хуралдааны тэмдэглэлээр 2023 оны хөтөлбөр төлөвлөгөөнд тусган хэрэгжүүлэхийг аймгийн Засаг даргад үүрэг болгон. 2022 оныг “Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих жил” болгон зарлаж нэрлэсэн жилийн ажил 84 хувьтай хэрэгжиж нэрлэсэн жилийн үнэлгээг ажлын хэсэг дүгнэн ажилласан байна.
4. Аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хэрэгжилт: 2021-2024 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг Монгол Улсын Засгийн газрын 2020 оны 206 дугаар тогтоол, аймгийн Засаг даргын 2021 оны 515 дугаар захирамжаар батлагдсан “Бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилт, Захиргааны байгууллагын үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийх нийтлэг журам”-ын дагуу үнэлгээ хийж, аймгийн аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын  хуралдаанаар хэлэлцүүлэн 73,3  хувьтай хэрэгжсэн байна.

Үйл ажиллагааны хөтөлбөр нь тэргүүлэх 6 бодлогын 35 дэд бүлэг 237 зорилттой, хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө 725 арга хэмжээтэй анх батлагдсан билээ. Өнгөрсөн онд хуралдсан аймгийн ИТХ-ын 9 дүгээр хуралдааны тогтоол аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний хэлтэс болон Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газраас өгсөн зөвлөмжийн дагуу үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөнд тодотгол хийж 725 арга хэмжээг 475 арга хэмжээтэй болгон баталж дээрх арга хэмжээнд Засгийн газрын 2021 оны 374 дүгээр тогтоолын дагуу үнэлгээ хийж, үнэлгээгээр 2022 онд эрчимжүүлэх шаардлагтай арга хэмжээний жагсаалтыг хавсралтаар Засаг даргын зөвлөлийн хурлын шийдвэр аймгийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын хуралдааны тогтоолын хамт  хяналт шинжилгээ үнэлгээний дүгнэлтийг холбогдох хэлтсүүдэд хүргүүлсэн.

 Хоёр. Байгууллагын чиг үүргийн үзүүлэлтийн үнэлгээ:

Монгол Улсын Засгийн газрын зарим чиг үүргийг орон нутагт төлөөлөн хэрэгжүүлэх гэрээний хүрээнд хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөний хэрэгжилт Байгууллагын тухайн жилийн гүйцэтгэлийн төлөвлөгөөний хэрэгжилт, Төрийн албан хаагчдын сургалт ажиллах нөхцөл нийгмийн баталгааг хангах хөтөлбөрийн биелэлт дээрх бүлэгт хамаарагдаж дүгнэгдэж байна.

        2.1 Гэрээний үүргийн биелэлтээс: Сангийн сайд, Эдийн засгийн хөгжлийн сайд, Хууль зүй дотоод хэргийн сайд, Батлан хамгаалахын сайдтай байгуулсан гэрээний үүргийн хэрэгжилт хангалттай хэрэгжсэн бол Уул уурхай хүнд үйлдвэрийн сайд, Гадаад харилцааны сайд, зам тээврийн сайд, эрчим хүчний сайдтай байгуулсан гэрээний хэрэгжилтүүд эрчимжүүлэх шаардлагатай орон нутгийн  төсөв бодлогын баримт бичигтэй  уялдуулан гэрээ байгуулах шаардлагатай байна.

Хөвсгөл аймаг дахь Цагдаагийн газрын  албан хаагчдын нийгмийн баталгааг хангах хүрээнд 2022 онд 50 сая төгрөгийн шаардлагатай техник, тоног төхөөрөмж, албаны үйл ажиллагаанд пургон, суудлын автомашин, Шүүхийн шинжилгээний албаны хэвийн үйл ажиллагааг хангахад дэмжлэг үзүүлж -0.01 граммын нарийвчлалтай электо жин, Шүүхийн Тамгын газар, Цагдаагийн газарт мотоцикол, тус тус олгосон. Мөн аймгийн ИТХ-ын дэргэдэх ГХУСАЗСЗ болон Мөрөн сумын ЗДТГ-аас бусад шаардлагатай дэмжлэгийг үзүүлсэн.

Зэвсэгт хүчний 321 дүгээр тусгай салбарын байрлалд албан тушаалын 8-н айлын орон сууцны барилгын ажлыг эхлүүлж, санхүүжилтийг 100 хувь олгож ажилласан.

Хил хамгаалалтад туслах хүчний зөвлөлөөс Хилийн 0257 дугаар ангид 40 сая төгрөгийн санхүүжилт шийдвэрлэж ажиллалаа.

        2.2 Төрийн албан хаагчдын сургалт, ажиллах нөхцөл нийгмийн баталгааг хангах хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн хүрээнд журамд заасан аргачлалын дагуу нарийвчилсан төлөвлөгөө гаргаж 2022 онд 415 удаагийн сургалт 256 ажлын байран дээрх сургалт туршлага судлуулахаар 2 албан хаагч,  гадаад улсруу 1 албан хаагчийг тус тус хамруулсан үзүүлэлттэй байгаа бол Төрийн албаны тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлд заасан нөхөн төлбөрийн хүрээнд 286,4 сая, төгрөг, 60 дугаар зүйлд заасны дагуу 320,8 сая, 61 дүгээр зүйлд заасны дагуу 14,4 сая төгрөгийг зарцуулсан үзүүлэлттэй байна. Хөвсгөл аймаг нь цалин хөлс, урамшууллын зардалд 14,3 тэрбум төгрөг зарцуулахаар баталсан нь нийт төсвийн 21,1 хувийг эзэлж 2022 оны гүйцэтгэл 99,2 хувьтай байна.

Аймгийн ЗДТГ-ын албан хаагчдаас эрсдэлийн карт бөглүүлэн авч санал хүсэлтийн мөрөөр албан хаагчдынхаа ажиллах орчин нөхцлийг сайжруулж,  техник, хэрэгслийг тухай бүр шинэчлэн ажиллаж байгаа нь ямар нэгэн эрсдэл гарахаас урьдчилан сэргийлсэн чухал ажил болж байна.

Аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын ажилтнууд ажлын байрны дасгалыг өдөрт хоёроос доошгүй удаа тогтмол цагт хийж хэвшээд байна. Мөн нийт ажилчдыг 7 багт хуваан ажлын бус цагаар 9 төрлийн уралдаан тэмцээнийг жилийн туршид явуулж оны эцэст байр эзлүүлэн шагнаж урамшуулж байгаа нь ажилтнуудынхаа идэвх урмыг сэргээх, чөлөөт цагаа зөв боловсон өнгөрүүлэх хөдөлгөөний дутагдлаас сэргийлэх чухал арга хэмжээ болж байна.

                        Тайлангийн үр дүн

Аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын 2021 оны үйл ажиллагаанд хяналт шинжилгээ үнэлгээ хийж ирүүлсэн зөвлөмжийн дагуу гүйцэтгэл сайжруулах төлөвлөгөө боловсруулан хэрэгжүүлж бодит гүйцэтгэлд нийцүүлэн ажилласан нь  84.2 хувийн  үзүүлэлттэй байна.